در مراسم شب یلدا چه اتفاقی می افتد

معرفی شب یلدا

یکی از زیبا ترین جشن های ایرانیان جشن شب یلدا می باشد. این جشن ریشه در تاریخ ایران دارد و چندین هزار سال قدمت دارد. اتفاقات بسیار زیادی در این شب رخ می دهد که در ادامه سعی می کنیم تمام آن ها را توضیح دهیم. اما پیش از آن لازم است کمی درباره کلیات این شب باستانی بدانیم.

هر سال در کشور ایران آخرین شب از فصل پاییزرا به عنوان شب یلدا یا شب چله جشن می گیرند. این شب طولانی ترین شب سال است. مردم کشور ایران از این فرصت استفاده می کنند تا دور یک دیگر جمع شوند و با هم خوش و بش کنند. بزرگ ترها به گفت و گو مشغول می شوند و کودکان انواع و اقسام بازی ها و سرگرمی ها را انجام می دهند. هم چنین خوراکی ها و میوه هایی نیز در این شب وجود دارد که دانستن آن ها خالی از لطف نیست.

تاریخچه شب یلدا

از آن جا که کشور ایران یک کشور تاریخی  می باشد ادعا دارد که اکثر مراسم های آن چند هزار ساله است. در نتیجه این ادعا محققان و باستان شناسان بسیار زیادی درباره این مراسم ها از جمله شب یلدا تحقیقات بسیار گسترده ای کرده اند. تاریخی که برای این جشن به ثبت جهانی رسیده است مربوط به 500 سال پیش از میلاد مسیح می باشد. یعنی ریشه این جشن را 2500 سال می دانند. اما در تحقیقات دیگری که درباره شب چله انجام شده است می شود تاریخ آن را بیش از 7000 سال پیش دانست. برای ثبت این ادعا نیز ظرف هایی وجود دارد که نقش های آن نشان دهنده شادی و پایکوبی مردم ایران در آخرین شب پاییز است.

نام یلدا نیز از زبان سریانی ها گرفته شده است. سریانی ها مسیحیانی بودند که از سمت روم به سمت ایران آمدند و کم کم در تمام جهان پراکنده شدند. معنا و مفهوم کلمه یلدا در زبان سریانی نیز بسیار جالب است. یلدا را به معنای تولد ترجمه کرده اند. برخی معتقدند چون در زمستان کم کم درختان از خواب بیدار می شوند چنین اسمی برای این شب انتخاب شده است. برخی دیگر نیز معتقدند از آن جا که در ایران باستان منجمی و ستاره شناسی رواج داشته است مردم به این نتیجه رسیده اند که از این شب به بعد تابش نور خورشید تغییر می کند و به همین دلیل این نام گذاری انجام شده است.

در شب چله چه اتفاقاتی می افتد

شب یلدا یا شب چله یکی از زیباترین شب های ایرانیان به حساب می آید. دورهمی ها و مهمانی های بسیار جذاب و شادی در این شب برپا می شود. خاطره این شب ممکن است سال های سال در ذهن افراد باقی بماند. مراسم به این صورت است که معمولا افراد یک خانواده در خانه بزرگ تر ها جمع می شوند. در ابتدا کودکان مشغول بازی با هم سن و سال های خود می شوند و بزرگ تر ها با هم صحبت می کنند تا تمام افراد فامیل جمع شوند.

پس از آن مراسم های مختلفی در این شب برگزار می شود. از جمله مهم ترین آن ها خاطره گفتن و تعریف داستان های سنتی توسط بزرگ تر هاست. یکی دیگر از کارهایی که در شب یلدا بسیار پر طرفدار است حافظ خوانی است. مردم ایران و جهان ارادت خاصی نسبت به حافظ دارند. این ارادت به حدی بالاست که به ایشان حضرت حافظ می گویند و معتقدند که فال حافظ بسیار دقیق و گویا می باشد. کسانی که ذوق هنری بیش تری دارند اشعاری از حافظ می خوانند. سپس کسانی که می خواهند فال حافظ می گیرند.

روش فال حافظ گرفتن نیز بسیار ساده است. کتاب دیوان حافظ را به دست می گیرند و یک حمد و سوره برای حافظ می خوانند. یک شعر معروف نیز وجود دارد که در حین باز کردن کتاب خوانده می شود. قسمتی از شعر به این صورت است :

ای حافظ شیرازی     تو محرم هر رازی       بر ما نظر اندازی   ….

سپس کتاب دیوان حافظ را باز می کنند و شعری که آمده است را به عنوان فال می خوانند. در بعضی از کتاب ها شعر را کمی تفسیر کرده و به نثر روان فال را برای شخص توضیح داده است.

از قدیم رسم بوده که در شب یلدا مردم دور کرسی می نشستند و خوراکی های مختلفی می خوردند. هنوز هم در بسیاری از شهر ها سعی می کنند در این شب کرسی فراهم کنند و شب یلدا را هم چنان سنتی و صمیمی برگزار کنند. کرسی یک وسیله گرمایشی است که یک لحاف یا پتوی بزرگ روی آن می اندختند. سپس مردم پاهای خود را زیر پتو می گذاشتند. روی کرسی نیز سینی های خوراکی قرار می گرفت.

خوراکی های شب چله

همان طور که بارها اشاره کردیم شب یلدا یکی از زیباترین جشن های ایرانیان به حساب می آید. در این شب مردم خوراکی های خود را تزیین می کنند و در سفره یا دکور های خاصی می گذارند. سفره چیدن در ایران بسیار رواج دارد. ایرانیان برای عید نوروز نیز سفره هفت سین تهیه می کنند.

برای مشاهده توضیحات عید نوروز کلیک کنید.

مهم ترین خوراکی شب یلدا را می توان انار دانست. انار را میوه برکت و روزی رسان می دانند. البته هندوانه نیز میوه مهم شب یلدا به حساب می آید. در کنار این دو میوه انواع و اقسام میوه های فصل مانند خرمالو، پرتقال و نارنگی نیز به چشم می خورد. جدایی از میوه ها تنقلات، آجیل و شیرینی های مختلف سنتی نیزدر طولانی ترین شب سال بسیار طرفدار دارد.

یکی از جالب ترین اتفاقاتی که در سال های اخیر در شب یلدا می افتد حضور عروس و داماد ها در این شب است. اگر در خاندانی عروس و داماد وجود داشته باشد به آن ها احترام ویژه ای گذاشته می شود. معمولا داماد برای عروس هدیه ای می گیرد. هم چنین چیدمان میوه ها نیز بسیار متفاوت است. این تفاوت به حدی بالاست که در چند دهه ی اخیر شغلی به نام میوه آرایی یا تزیین میوه به وجود آمده است. میوه ها را با سلیقه بسیار زیاد طراحی می کنند و شکل های بسیار جذابی را روی آن ها حکاکی می کنند. این میوه ها بسیار چشم نواز هستند و وجود عروس و داماد در مجلس را بسیار زیبا تر جلوه می دهند.